“Phương pháp giao tiếp giúp con người khơi dậy lòng trắc ẩn và ý muốn cho đi từ trái tim”. Một công cụ không thể thiếu để giúp mỗi người có đời sống nội tậm, đời sống xã hội và những mối quan hệ chất lượng, lành mạnh và hài hòa hơn.
1. Lắng nghe chính xác
Lắng nghe chiếm 50% tiến trình của Giao tiếp trắc ẩn. Hãy thực hành các bước theo bài tập dưới đây để cải thiện kỹ năng lắng nghe của bạn. Việc này rất có ích cho bạn trong việc xác định cảm xúc và nhu cầu ẩn dưới những lời nói của đối phương
Bước 1: Xỏ giày của người khác
Chọn người mà bạn muốn cùng phát triển mối quan hệ.
Khi bạn nói chuyện, hãy cố gắng hết sức để tiếp thu quan điểm của họ. Ví dụ, hãy thử hình dung rằng bạn là họ và đang trải qua một ngày của họ. Liệu bạn có thể đồng cảm và thay đổi cách nhìn nhận những quan điểm của họ hay không?
Bước 2: Kiểm tra lại cách diễn giải của bạn
Não bộ của chúng ta luôn làm việc theo lối tắt, có nghĩa là khi đối diện với một tình huống nào đó não bộ sẽ liên tục sử dụng những dữ liệu thông tin mà bạn đã trải nghiệm để đưa ra tiên đoán.
Vậy nên trong cuộc trò chuyện, khi nghe người đó nói hãy cẩn trọng suy ngẫm những đoạn hội thoại hoặc sự kiện đã xảy ra giữa hai người.
Từ đó có ý thức về những suy nghĩ hay diễn giải của bản thân khi nghe thấy những thông điệp của đối phương.
Bước 3: Dành toàn bộ sự chú ý của bạn
Trong cuộc trò chuyện hãy bắt đầu bằng cách dành toàn bộ sự chú ý cho đối phương. Đơn giản là dành thời gian để nói chuyện mà không bị phân tâm bới các thiết bị điện tử hoặc công việc khác.
Hãy lắng nghe cảm xúc và nhu cầu của đối phương thay vì lắng nghe cảm xúc của họ
Bước 4: Làm rõ những gì đối phương nói
Hãy nỗ lực làm rõ những gì bạn đã nghe bằng cách xác định và phản hồi về những cảm xúc của họ. nếu bạn không chắc chắn về sự hiểu của mình, đừng ngần ngại đặt câu hỏi.
Ví dụ: Trong cuộc hội thoại giữa mẹ và con
Mẹ: “Tại sao con luôn để phòng bừa bộn như vậy, lớn rồi phải biết tự lo cho mình đi chứ?”
Một câu nói có thể mang tính chỉ trích nhưng đằng sau đó có thể là sự tức giận hoặc nỗ lo lắng của người mẹ. Vì vậy trong tình huống này người con có thể làm rõ bằng cách hỏi lại: “Mẹ nói vậy vì lo lắng rằng con sẽ gặp nhiều khó khăn khi chưa tự lo được cho mình phải không ạ?”
Bước 5: Làm rõ những gì bạn đã nói
Tương tự như bước 4, trong khi trò chuyện, bạn có thể thử hỏi người nói xem liệu có đang hiểu đúng thông điệp bạn gửi gắm thông qua những lời nói của mình hay không.
Bằng cách này chúng ta có thể tránh được những hiểu lầm không đáng có
2. Giải quyết xung đột
Khi sử dụng NVC trong tình huống giải quyết xung đột, Danh sách kiểm tra giải quyết xung đột hữu ích này sẽ giúp bạn theo dõi những khía cạnh nào của xung đột đã được giải quyết. Sử dụng điều này để loại bỏ các kết thúc lỏng lẻo và ngăn chặn các xung đột chưa được giải quyết.
– Xác định kế hoạch hành động ưu tiên
– Đưa ra tóm tắt chung cho vấn đề cần giải quyết (Buổi trò chuyện hôm này chúng ta cần hòa giải/giải quyết/tìm giải pháp cho vấn đề…)
– Khám phá mối quan tâm của cả hai bên với đầy đủ chi tiết cụ thể
– Nhìn lại để tóm tắt mối quan tâm của đôi bên
– Đánh giá (các) mối quan tâm chính của mỗi bên là gì?
– Duy trì sự cởi mở, hợp tác
– Giữ cuộc nói chuyện ở những cuộc đối thoại ngắn (không độc thoại dài dòng)
– Đưa ra một kế hoạch hành động đáp ứng mối quan tâm của cả hai bên
– Xem lại kế hoạch để kiểm tra xem mỗi người sẽ làm gì rõ ràng.
– Cuối cùng hãy kiểm tra xem còn phần nào trong danh sách này bị bỏ qua không
3. Các bước để thoát ra khỏi cơn giận và quay trở lại cuộc đối thoại
Giận dữ là cảm xúc có nhiều khả năng ngăn cản lòng trắc ẩn xuất hiện nhất. Nếu sự tức giận cản trở bạn theo đuổi việc sử dụng NVC, hãy sử dụng các bước sau để tìm hiểu chiến lược xoa dịu cơn giận của bạn.
Bước 1: Rời khỏi
Ngay khi nhận thấy có dấu hiệu của cơn tức giận vừa xuất hiện hãy đứng dậy và rời khỏi không gian đó trước khi bạn nói bất kì điều gì. Khi đó hãy thông báo đơn giản cho đối phương biết là cần đi uống nước.
Đừng thảo luận với nhau về việc có nên bước ra khỏi phòng lúc đó không. Cách tốt nhất là 2 bạn có thể cùng ra khỏi phòng theo 2 hướng khác nhau để cùng nhau thoát khỏi tình huống đó (chứ không phải là rời xa nhau).
Bước 2: Làm nguội
Sau khi hai bạn thoát khỏi “tình huống nguy hiểm”, bạn làm cách nào để bình tĩnh lại?
Ngay sau đó hướng tập trung vào điều gì đó khác với những gì đối phương đã làm. Lúc này sự phân tâm rất có giá trị. Hãy làm việc gì đó dễ chịu cho đến khi bạn trở lại vùng bình tĩnh.
Bước 3: Cái nhìn thấu suốt
Sau khi đã nguôi ngoai, bạn có thể tự hỏi mình những câu hỏi sau:
– Bạn thấy được điều gì về những khó khăn của mình mà khi ở trong cơn tức giận bạn không thể thấy được?
– Bạn đã muốn gì?
– Chiến lược nào tốt hơn để giải quyết mối quan ngại của bạn?\
Bước 4: Quay trở lại
Làm thế nào để bạn tham gia lại vào cuộc đối thoại?
Trước tiên, bạn có kiểm tra tình hình bằng một cuộc đối thoại vui vẻ và an toàn trước khi quay lại chủ đề khó không?
Cuối cùng bạn có thảo luận thành công chủ đề khó này không?
Biên dịch: Ngọc Phạm
Nguồn: positivepsychology.com
